کلات شهرستانی است در شمال شرقی استان خراسان رضوی که مرکز این شهرستان، شهر کبود گنبد نام دارد. شهری که در میان کوههای هزارمسجد قرار گرفته است و از مشهد تا آن، 145 کیلومتر جاده کوهستانی است. کلات در لغت به معنی «آبادی و زیستگاه بر فراز کوه» است و همانگونه که از نامش پیداست، این منطقه هویتش را از نادر شاه میگیرد و فراز و فرودهای تاریخیاش را با نادر تجربه کرده.او دستور ساخت کاخی را در کلات نادری داد که هماکنون به عمارت خورشید یا کاخ خورشید مشهور است. او ظاهرا از این کاخ به عنوان محلی برای حفاظت از گنجینه نادر استفاده می کرده است. این کاخ تا پایان عمر نادر نیز نیمه کاره ماند، اما با همین شرایط در مدت زمان حکومت نادر مورد استفاده بود. سرزمین کلات باتوجه به این که در میان کوه قرار گرفته، به سرزمین دژهای نفوذ ناپذیر شهرت داشت و دلیل انتخاب کلات توسط نادر نیز همین نفوذ ناپذیری آن بوده است.
جاذبه های کلات نادری مشهد
بیشتر بخوانید: کامپوزیت دندان، ایمپلنت، لمینت دندان، بلیچینگ دندان، دندانپزشکی
کاخ خورشید، بنایی 3 طبقه است که اسرای هندی آن را بنا کردند. این کاخ مجموعا 12 اتاق دارد که داخل هراتاق تزییناتی از نقاشی و گچبری دیده میشود. در میان این تزیینات، تصاویری از شاهزادگان نادری نیز به چشم میخورد. در وسط این بنای 8 ضلعی، برجهای استوانهای مانند در دوطبقه قرار دارد که محل اقامت شاه و خانوادهاش بودهاست. زیبایی این کاخ بیشتر در آرایش نمای خارجی کنگرهدار ساختمان است که در آن معماری مغولی - هندی به چشم میخورد. داخل اتاقها با نقاشی و گچبری تزیین شدهاند.
کتیبه نادری سنگ نوشته ای به زبان ترکی در مدخل دربند ارغون شاه در کلات نادری٬ و پیش از آبادی دربند می باشد. اشعار به خط ترکی بر روی صخره بزرگی حک شده است. ارتفاع کتیبه از سطح رودخانه ۱۵ متر بوده دارای ۲۴ بیت شعر ترکی است. اشعار متعلق به گلبن افشار از شاعران دربار نادر شاه افشار است. و شعر در ستایش نادر است و با حمد خدا شروع می شود و همچون دیگر آثار نادر با مرگ او ناتمام مانده است. حکاک این کتیبه کمنظیر در تاریخ اسلامی و ترکی شناخته شده نیست.
تنگهای است به نام دربند کلات که ورودی اولیه به شهرستان کلات از این مکان انجام میگرفته است همچنین به دروازه ارغونشاه نیز معروف میباشد. شهر کلات دارای دو در ورودی اصلی به نام دربند ارغونشاه و دیگری تونل ورودی اولیه شهر است که از سمت مشهد وارد کلات میشوند است. دربند ارغونشاه پلی آجری با برجهای دیده بانی که در اطراف آن مستقر است می باشد. این پل آجری دارای سه دهانه میباشد و در گذشته ورود و خروج افراد توسط برج دیده بانی قابل کنترل بودهاست.