ایاصوفیه از معروف ترین و دیدنی ترین بناهای موجود در ترکیه و از باقدمت‌ترین جاهای دیدنی استانبول است. این بنا در دوره امپراتوری بیزانس در سال 533 میلادی بنا به دستور امپراتور کنستانتین اول ساخته شده است. ایاصوفیه در قرن 6 میلادی توسط جاستنیانوس مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت که برای بازسازی بنا دو معمار به نام‌های ایسیدوروس و آنتییوس ماموریت یافتند. بنا با کار 10 هزار کارگر در طول پنج سال و تحت نظر 100 استاد باشی تکمیل شد و به تاریخ 27 آرالیک 537 افتتاح شد. این کلیسا نخست کلیسای بزرگ نام‌ گرفت. ایاصوفیه در سال ۱۹۳۵ با دستور رئیس جمهور ترکیه و پدر جمهوری ترکیه مصطفی آتاترک، به موزه تبدیل شده است. از این رو ایاصوفیه به نام مسجد و موزه ایاصوفیه شهرت دارد.  بنای اولیه کلیسایی این مسجد در قرن ششم میلادی در امپراطوری بیزانس ساخته شده است. در سال 1453 میلادی با اشغال استانبول توسط سپاه عثمانی و استقرار امپراطوری عثمانی در این منطقه سلطان محمد دوم، پادشاه عثمانی دستور تغییر کاربری این کلیسا را به مسجد اعلام کرد و دستور داد نقاشی‌ها و نگارگری‌های داخل ایاصوفیه را بپوشانند تا نمازجمعه در آنجا خوانده شود. جالب است بدانید که نام صوفیه از نام یکی از اساطیر یونانی به نام صوفیا که به معنای خدای هوشمندی و فراست می باشد، گرفته شده است.

طول این مسجد در طولانی ترین قسمت 82 متر و عرض آن 73 متر است و ارتفاع آن در بالاترین قسمت گنبد 55 متر می‌باشد. این مسجد در میدان سلطان احمد استانبول قرار دارد که اکثر جاهای دیدنی و تاریخی استانبول در این منطقه قرار دارد.منطقه سلطان احمد درخدمت گردشگری کشور ترکیه قرار گرفته است. در طی گذر تاریخ به این بنا مناره و منبر و محراب افزوده شده است. در زمان مراد چهارم، آیاتی از قرآن به خط مصطفی چلبی در دیوارها و سقف ایاصوفیه نگاشته شد. علاوه بر این لوحه‌هایی دور تا دور سقف ایاصوفیه نصب شد که در آن نام الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان، علی، حسن و حسین نوشته شده است. این لوحه‌ها در زمان سلطنت عبدالمجید با الواح مدوری که به خط ابراهیم افندی نوشته شده بود، جایگزین گردید. ارتفاع گنبد بزرگ این مسجد از سطح زمین 55 متر و قطر آن 31 متر می‌باشد که بوسیله 40 پشت‌بند بزرگ و روی چهار ستون اصلی سوار شده است.

بدون شک ایاصوفیه یکی از بارزترین و زیباترین نمونه‌های باقی‌مانده معماری دوره بیزانس است. از با ارزش‌ترین هنرهای موجود در این بنا دکوراسیون داخلی با موزائیک و ستونهای مرمر آن است. این معبد با چنان شکوه و زیبائی ای دکور شده است که جاستینیان‌ها اظهار داشتند: «سولومان، ما با ساخت این بنا از شما جلو افتادیم». جاستینیان خودش ساخت این کلیسای جامع را دقیقاً دنبال نمود و زیر نظر داشت. جالب است بدانید که این مسجد که زمانی کلیسا بوده به مدت هزار سال بزرگ ترین کلیسا و بنای مذهبی در دنیا بوده است تا اینکه کلیسای مشهور سویل در اسپانیا این عنوان از ایاصوفیه را ربود.

کلیسای جاستینیان در زمان خود یک دستاورد بی نظیر معماری بوده است. بلندترین ستونها بین 19 تا 20 متر ارتفاع و حداقل 1.5 متر قطر دارند که از سنگ گرانیت ساخته شده و بزرگترین آنها وزنی در حدود 70 تن دارد. فضای وسیع داخلی دارای سازه‌ای بسیار پیچیده‌است. سالن اصلی کلیسا با گنبدی مرکزی با شعاعی 31.24 متری و ارتفاع 55.6 متری پوشیده شده‌است.مناره های ایاصوفیه به دلیل زمان بردن ساخت و مرمت هایی که در قرنهای مختلف صورت گرفته است دارای جنس مختلف می‌باشند. یکی از منارها که در جنوب غربی ساخته شده است از آجرهای قرمز می‌باشد در حالیکه 3 مناره دیگر از سنگ مرمر سفید ساخته شده‌اند. یکی از این 3 منار مرمری که از 2 تای دیگر ظریف تر است توسط سلطان بایزید دوم بنا شده‌است و دوتای بزرگتر دیگر که در غرب می‌باشد توسط سلطان سلیم دوم بنا گردیده و توسط آرشیتکت مشهور عثمانی بنام سینان طراحی گردیده‌اند.ایاصوفیه جزء جاهای دیدنی استانبول است که بسیاری از مسافران در تور استانبول آن را در ابتدای لیست خود برای بازدید قرار میدهند.

تعداد زیادی از جاهای دیدنی استانبول نظیر، کاخ توپکاپی، مسجد سلطان احمد یا مسجد کبود، پارک گولهانه و موزه‌ی باستان شناسی استانبول در نزدیکی این کلیسا می‌باشند. اگر علاقه مند به اقامت در نزدیکی این موزه دارید، هتل هایی مثل جلال سلطان، سلطان احمد و هتل آنتی مناسب برای تور استانبول شما می‌باشند.

ساعات کاری: همه روزه به جز دوشنبه‌ها از ساعت 9 صبح تا 5 بعد از ظهر.

آدرس موزه‌ی ایاصوفیه: Sultan Ahmet Mahallesi, Ayasofya Meydanı, 34122 Fatih/İstanbul, Turkey

لینک‌های مرتبط و مواردی که در تور استانبول باید بدانید...

•  جاهای دیدنی استانبول
• مراکز خرید استانبول
• مقایسه بهترین هتل های استانبول
• میدان تقسیم استانبول
• هتل های استانبول